Bozova’ya neden şeflik verilmiyor

Mahmut ALBAYRAK

BOZOVA- Bozova Ziraat Oda Başkanı Fuat Almas Bozova ilçesinde alternatif ürün olarak yetiştirilen şeker pancarı için üretici ve çiftçilerin gerek kota alabilmek gerekse ürünün kısa sürede en yakın şeker fabrikasına yetiştirme adına çalışmalarda bulunduklarını belirten başkan Fuat Almas Bozova ilçemize Şeker pancarı şube şefliğinin verilmesi konusunda Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğüne dilekçe halinde talepte bulunduklarını belirten bir yazılı açıklamasında buldu. Açıklamasında, ‘ bölgemizin ana geçim kaynaklarından tarımsal üretimimizin bel kemiği haline gelen şeker pancarıdır. Çiftçilerimizin şeker pancarından rantbal bir şekilde faydalanabilmeleri için başta üreticilerimizin pancar ile ilgili tüm sorunlarını en kolay ve çabuk çözüme kavuşması amacıyla bölgemizde bir şeker pancarı şefliğinin verilmesi yerinde olacaktır. Bölgesel olarak şubemizin olmaması nedeniyle üreticilerimiz kot yeterince kota almamaktadır. Bölgemizde Malatya,Sivas’ta(kangal) Adıyaman(gölbaşı) Kahramanmaraş’ta(Akçadağ) gibi ilçelerimizde şeker pancarı şube şeflikleri olduğu için istedikleri kadar kota alabilmektedirler. Bozova’mızın da şube olmadığı için ancak diğer bölgelerde tamamlanmayan kotalar bizlere verilmektedir. Şu anda çiftçilerimize verilmek istenen kota miktarı 15 bin dekardır. Ancak çiftçilerimiz 32 bin dekarlık alan için kota müracaatında bulunmuştur. Her geçen gün artan kota taleplerimizin karşılanabilmesi için mutlaka bir şubenin bizlere verilmesi zorunluluğu doğmuş olup acilen gereğinin yapılmasını istiyoruz’ dedi.

NEDEN KENDİ FABRİKAMIZ OLMASIN

Şanlıurfa İl genelinde 10’dan fazla Sulama birliği bulunurken, bunlara bağlı olarak binlerce çiftçimiz üretim yapmaktadır. Bu üretimlerin başında pamuk ve mısır ile şeker pancarı gelmektedir. Açıklamasında bulunan Bozova Ziraat Oda Başkanı Fuat Almas, ‘pamuk için kurulan çırçır fabrikaları gibi başta ilçemizde yetiştirilen şeker pancarı içinde fabrika kurulmalıdır. Burada üretilecek şeker başta ilimiz olmak üzere tüm çevre il ve ilçelerinde ihtiyacını karşılayacaktır. Onun için başta Türkiye Şeker Fabrikası olmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığı ile devlet buna el atmalıdır. İlimizin en büyük eksikliklerinden birisi de şeker fabrikası ve şeker üretimidir. Şeker ihtiyacımızı başka illerden temin etmek zorunda kalıyoruz. Kendimiz ürettiğimiz şeker pancarını kendi ilimizde olacak fabrikada şeker haline getirebiliriz. Kurulacak şeker fabrikası ile birlikte başta işsizlik olmak üzere bir çok çiftçi ve üreticimizde bundan yararlanacaktır.bir an önce gerek şeker pancarı ekimi olsun gerekse pazarlama ve üretme konusunda çözüm üretilmesi gerekiyor. Fabrika olması ile birlikte mevcut kota da büyük bir artış sağlanmış olacaktır. Çiftçi ve üreticilerimiz pamuk, mısıra alternatif olarak şeker pancara da yönelmiş olacaklardır. Bu da hem ilimiz ekonomisine hem de ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır’ dedi.

TÜRKİYE ŞEKER FABRİKASINDAN CEVAP

Bozova Ziraat Oda Başkanı Fuat Almas Bozova ilçesine gerekli şeker pancarı şube şefliğini verilmesi noktasında Türkiye Şeker Fabrikaları genel müdürlüğüne yazmış olduğu yazıya cevaben Türkiye Şeker Fabrikaları genel müdürlüğü şöyledir, ‘ kurumumuzun özelleştirme programına bulunması, yatırım imkanları sektörde yaşan gelişmeler faaliyetlerin ekonomik kurallar içerisinde kararlılık ve verimlilik esasına göre yürütülmesi ile fabrikalarımızın öncelikli ihtiyaçları gibi hususlar göz önünde bulundurulduğunda;şirketimiz bünyesinde yer alan ve ekonomik olma özelliğini kaybeden ziraat bölge şeflikleri ile kantarların birleşmesi veya kapatılması zorunlu hale gelmektedir. Bu çerçevede şirketimiz yöntemi kurulunca 2002 yılında bu yana 77 adet ziraat bölge şefliği ile 267 adet pancar alım kantarları kapatılmış olup özelleştirme idaresi başkanlığı tarafından da 10 şeker fabrikasının satışı yapılmış ve devir işlemleri tamamlanmıştır. Diğer yandan T.C. Sayıştay başkanlığının kurumumuzla ilgi yaptığı denetlemeler sonucunda düzenlediği 2017 ve 2018 yılı raporlarında  ekonomik olma özelliğini kaybeden ziraat bölge şeflikleri ile kantarların birleştirilmesi veya kapatılması önerisi ile iklim özellikleri sebebiyle yeterli miktarda ve kaliteli pancar üretilmeyen bölgelerdeki pancar üreticilerinin daha ekonomik olan alternatif ürünlere yönlendirilmesi ve şeker üretimine verimliliğin artırılabilmesi için pancar üretim kotalarının yüksek verim ve kalite de pancar üretebilen bölgelere kaydırılması önerileri yer almaktadır. Şeker pancarı bir yayla bitkisi olup rakamı 800 metrenin üzerinde olan yerlerde daha kaliteli pancar üretilmektedir. Düşük rakımlı bölgelerde iklim seyiri ve bundan kaynaklı oluşan hastalıklar nedeniyle teknolojik özellikleri yüksek ve kaliteli  pancar üretilmemektedir. Bu nedenle söz konusu bölgelerde bulunan fabrikalarda genellikle tahsis edilen kota kadar pancar ve şeker üretimi yapılmamaktadır. Malatya Şeker Fabrikası Gölbaşı Ziraat bölge şefliğine bağlı olarak pancar üretimi yapan Bozova ilçesinde rakım 800 metrenin çok altında olduğundan pancar üretimi yapılamaktadır. Pancarda ortalama yüzde 16 olarak değerlendirilen polar şeker varlığı Bozova ilçesinde üretilen pancarlarda 2017 yılında ortalama yüzde 12,90, 2018 yılında yüzde 12,05 ve 2019 yılında yüzde 13,32 olarak gerçekleşmiştir görüldüğü gibi Bozova ilçesinde üretilen pancarların polar şeker varlığı ortalamanın çok altındadır. Şeker pancarı ekimi ise 2017 yılında 14 bin 313 dekar,2018 yılında 4 bin 560 dekar,2019 yılında 4 bin 800 dekar olarak gerçekleşmiş olup, ekilen pancar miktarında da diğer alternatif ürünlerin daha cazip olması ya da T.C. tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bu ürünlere yapılan desteklemeleri durumuna göre yıllar itibariyle büyük farklılıklar görülmektedir. Şeker pancarı üretimi yapan üreticilere sözleşme gereği aynı avans olarak verilen gübre ve şeker, Bozova ilçesinde bulunan üreticilere Yaylak Mahallesinde dağıtılmak, nakdi avans ile pancar nakliye bedelleri ise üreticilerin bankalardaki hesaplarına yatırılmakta olup üreticilerin gölbaşı ziraat bölge şefliğine sık sık gitmelerini gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Ayrıca günümüzde mevcut iletişim araçların yeterli olması ve her geçen gün bu imkanların daha da artması her zaman için üreticilere ziraat bölge şefliği çalışanlarının rahatlıkla iletişime geçmeleri imkanı sağlanmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı ilçenizde Ziraat Bölge Şefliği açılmasına ilişkin talebiniz şirketimiz uygun görülmemektedir.